Start na Smart
Do 24 października 2024 można składać wnioski do trzeciej edycji Ścieżki Smart, największego programu dotacyjnego dla przedsiębiorców na prace B+R. Budżet wynosi 890 mln zł. Sprawdziliśmy co się zmieniło od ostatniej edycji i na co teraz warto zwracać uwagę, by skutecznie pozyskać dofinansowanie.
W zakończonej 2 edycji jedna z naszych spółek pozyskała 11 mln zł dotacji. To dowód na to, że mimo niedoskonałości systemowych i organizacyjnych warto starać się o takie dofinansowanie. Świadomy tych niedoskonałości jest również PARP, odpowiadający za program Ścieżka SMART. Dlatego na bazie doświadczeń z 2 pierwszych edycji programu SMART wprowadza istotne zmiany. Najistotniejsze omawiamy poniżej.
Trzy najważniejsze zmiany:
- Zmiana sposobu oceny projektów na dwustopniowy.
- Podniesienie progu wejścia do 3 mln zł.
- Rezygnacja z wymogu posiadania umów z krytycznymi podwykonawcami
Zmiana sposobu oceny projektów na dwustopniowy.
Największe zmiany w nowym Smarcie dotyczą procesu oceny. Będzie on dwuetapowy. W pierwszym etapie projekty będą podlegać ocenie tylko w zakresie prowadzenia prac B+R w kierunku opracowania nowego innowacyjnego produktu lub procesu, albo w zakresie realizacji wdrożenia wyników prac B+R. Pozostałe wymogi będą oceniane w drugim etapie.
Zmiana ma na celu wyeliminowanie największego blokera dotychczasowych edycji konkursu związanego z brakiem możliwości odrzucenia na wczesnym etapie projektów o niskiej innowacyjności czy niespełniających kluczowych kryteriów.
W ostatniej edycji rozstrzygniętej we wrześniu 2024 PARP wybrał do dofinansowania 201 projektów, ale miał do oceny ponad 2,7 tyś wniosków. Wszystkie one poddawane były pełnej ocenie i angażowały zasoby Instytucji co wydłużało proces oceny. Prowadziło to do nieakceptowalnych i niezgodnych z regulaminem sytuacji związanych z harmonogramem prac. Wnioski składane w listopadzie 2023 ocenione zostały dopiero we wrześniu 2024, czyli po 10 miesiącach (!). Zgodnie z regulaminem Instytucja prowadząca ma na to 100 dni. Czas został przekroczony ponad trzykrotnie! Dzięki zmianie sposobu oceny ma się to radykalnie zmienić.
Podniesienie progu wejścia do 3 mln zł.
Próg wejścia podniesiono z 1 do 3 mln zł. Zmiana ma na celu skierowanie mniejszych (zwykle mniej innowacyjnych) projektów do programów regionalnych i w konsekwencji zmniejszenie liczby wniosków i znaczne przyspieszenie procesu oceny.
Rezygnacja z wymogu posiadania umów z krytycznymi podwykonawcami
Dotychczas konieczne było podpisywanie umów warunkowych na usługi planowane do realizacji za kilka lat. Podwykonawcy często nie chcieli wiązać się takimi umowami, mimo to eksperci ich wymagali. Był to częsty powód negatywnej oceny projektów.
Przy okazji zmieniono też tryb podpisywania umów z uczelniami lub branżowymi klastrami, za które przyznawane są dodatkowe punkty. W tej edycji powyższe umowy muszą potwierdzać współpracę już na etapie składania wniosku, a nie w trybie przyszłym tak jak było dotąd.
Wyższe budżety
Poza 3 kluczowymi i wyżej omówionymi zmianami pozytywna jest też elastyczność budżetowa w podejściu PARP. W zakończonej we wrześniu drugiej edycji Ścieżki SMART budżet wynosił, podobnie jak teraz 890 mln zł. Mimo to za zgodą Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej zwiększono alokację o ponad 500 mln zł, dzięki czemu można było udzielić wsparcia 201 projektom na kwotę ponad 1,4 mld zł. Co oznacza podniesienie budżetu o ponad 60%. Podobnie może być teraz.
Będzie szybciej
Dzięki powyższym zmianom proces oceny a tym samym proces rozpatrywania wniosków powinien przyspieszyć. To bez wątpienia pozytyw. Natomiast istotne kryteria oceniania oraz punktowania wciąż pozostają niestety subiektywne. W praktyce oznacza to jednak bardzo często, że decyduje jednostronny głos eksperta, co może prowadzić do braku przejrzystości. Co z kolei powoduje loteryjność i brak powtarzalnych, opartych o proces metod oceny. Dlatego wprowadzenie konkretnych oraz mierzalnych kryteriów oceny mogłoby znacząco poprawić cały proces. To jednak jeszcze przed nami.
Dla zainteresowanych pasjonatów tematu poniżej link do webinaru: